سفیر پیشن ایران در بریتانیا درباره سند راهبردی ایران چین براین باور است: سرمایه گذاری های بیشتری صورت گیرد و کارهای مشترک بیشتری با هم انجام دهند و آنها اگر حساب روی نفت ایران داشته باشند و نفت ایران را بخرند و در حوزه های نفتی ایران سرمایه گذاری کنند و در صنایع ایران سرمایه گذاری کنند و در توسعه بنادر همکاری داشته باشند سود طرفینی دارد. آنها نیز دنبال این هستند که بتوانند بازارهای جدید، موقعیت های جدید را برای خود فراهم کنند.
جلال ساداتیان سفیر پیشین ایران در بریتانیا در گفتگو با تیتر یک آنلاین، درباره امضا سند راهبردی ایران و چین گفت: این قرارداد نیست و تفاهم نامه و یک سند توافق است. هر اسمی برای این بگذاریم به هر حال نمی توان آن را قرارداد نامید اما حوزه های مختلفی را روشن کرده که در این حوزه ها طرفین می توانند با هم کار کنند اعم از حوزه انرژی، کشاورزی، صنعت، معدن و غیره است. هر یک از اینها را هم جداگانه بخواهند اجرایی کنند احتیاج به توافق نامه و قرارداد جدید دارد. در نتیجه آن چه الان اتفاق افتاده و امضا شده صرفاً یک توافقی است که طرفین انجام دادند که در این حوزه ها برای مدت 25 سال با هم همکاری داشته باشند.
وی ادامه داد: اینها می خواهند در حوزه شیلات با هم کار کنند توافق جداگانه می طلبد. اگر بخواهند نفت بخرند، یا در یک قسمتی سرمایه گذاری برای فعالیت های نفتی داشته باشند باید قرارداد امضا کنند که چگونه و چقدر بهره برداری کنند و سهم هر یک چقدر باشد. در نتیجه این چیزی که الان امضا شده قرارداد نیست. این یک تفاهم نامه است که همانند قولنامه می ماند که البته قولنامه ها جنبه حقوقی بیشتری دارد. قراردادی که الان امضا شده جنبه حقوقی آن چنانی ندارد. بیشتر یک تفاهم نامه است.
او در پاسخ به این پرسش، این سند راهبردی از چه زوایای قابل اهمیت است؟ تاکید کرد: از این جهت قابل اهمیت است که روابط دو کشور از یک ثبات بیشتری برخوردار می شود و این گونه نیست که اگر شد که شد و اگر نشد که نشد. بلکه طرفین توافق کردند برای مدت طولانی با هم کار کنند. سرمایه گذاری های بیشتری صورت گیرد و کارهای مشترک بیشتری با هم انجام دهند و آنها اگر حساب روی نفت ایران داشته باشند و نفت ایران را بخرند و در حوزه های نفتی ایران سرمایه گذاری کنند و در صنایع ایران سرمایه گذاری کنند و در توسعه بنادر همکاری داشته باشند سود طرفینی دارد. آنها نیز دنبال این هستند که بتوانند بازارهای جدید، موقعیت های جدید را برای خود فراهم کنند.
سادتیان تصریح کرد: ما هم به دنبال این هستیم که بتوانیم فشارهای غربی ها و امریکا را کاهش دهیم یا به طور کلی دور کنیم. اینها فوایدی است که برای طرفین وجود دارد همچنین سند استراتژیک نیز دارد.
وی درباره سندهمکاری ایران و چین چقدر می تواند روی تحریک ها اثرگذار باشد ادامه داد: تحریم هایی که ما داریم به دو دسته تقسیم می شوند. یک دسته تقسیم های شورای امنیتی و سازمان مللی است که چین هم در آن دخیل بوده است. بخشی از این تحریم ها امریکایی است که به تبع امریکایی ها اروپایی ها هم در خصوص آن تحریم ها را اعمال کردند. اینها هم تحریم های خاصی است که امریکا یا اروپا علیه ایران وضع کردند.
ساداتیان تصریح کرد: در خصوص قسمت دوم حتماً تحریم ها مانع نیست و در خصوص قسمت اول هم بستگی به توافقاتی که با چینی ها داریم. اگر مدت آن تحریم ها سر بیاید و تمام شود می تواند در ادامه تحریم چین همکاری کند و اجازه ندهد شورای امنیت آن تحریم ها را اعمال کند. به طور مشخص تر یکسری تحریم هایی را از گذشته داشتیم که بخاطر تروریسم بود. بحث تروریسم کمک هایی بوده که به حزب الله یا نهضت های آزادی بخش کشورهای مختلف می کردیم. غربی ها خود نوسان در این امر دارند و یک روز می گویند حزب الله تروریست است و یک روز می گویند نیست. در نتیجه آن تحریم ها هم می توانند نوسان داشته باشد. بخشی تحت عنوان تروریسم و حقوق بشر است و هر اقدامی که ایران صورت می دهد غربی ها خود را محق می دانند که علیه ایران اقدام کنند و در یک جاهایی غربی ها و حتی روسیه و چین با آنها همکاری می کنند و در یک جاهایی هم همکاری نکردند.
سفیر پیشین ایران در بریتانیا با اشاره به اینکه چه موانعی بر سر راه این سند همکاری وجود دارد؟ پاسخ داد: این سند راهبردی یا توافق مانعی بر سر راه ندارد الا جوی که الان در جامعه درست می شود و بیشتر از ناحیه غربی ها و کسانی است که علاقه مند به غربی ها هستند و تبلیغات آنها را باور کردند، از طریق آنها فشار می آید. رادیو و تلویزیون هایی که علیه ایران تبلیغ می کنند بسیار در این خصوص جوسازی می کنند که دارای نکاتی علیه منافع ایران است. بعضاً می گویند ایران را فروختند و تمام شد. این مانعی است که سر راه این امر وجود دارد اما در اصل قضیه مانعی وجود ندارد. مانع این است که دو کشور با هم توافق کردند که در حوزه های مختلف منافع برد-برد هم را تعریف کنند. آنجا باید دقت کنیم. گروه هایی که در حوزه های مختلف اعم از انرژی، شیلات، کشاورزی، صنعت، معدن و غیره جداگانه است. هر تیمی که مذاکره می کند و توافقات بعنوان قرارداد است متفاوت است و هر یک از قراردادها باید در مجلس تصویب شود.
او در پایان به مانع تراشی از سمت اروپا و امریکا اشاره کرد و گفت: خیلی نمی تواند تاثیرگذار باشد. این بستگی به دولت آینده ای دارد که چه گروهی برسرکار بیاید و چقدر تحت تاثیر جریانات بیرونی باشند. به نظرم می رسد خیلی این امر تاثیری نخواهد داشت. آن چیزی که نسبت بدان هشدار و توجه می دهم گروه هایی که پای مذاکره با طرف چینی می روند یکی نیستند. این سند راهبردی را عمدتاً وزارت خارجی پیش برده که نظر رهبری هم بوده است. کاملاً نظر رهبری را گرفته اند و در این سند تاکید می شود توافق بین رئیس جمهور چین و رهبری است ولی این در سطح وزارت خارجه صورت گرفته شده و این را نداریم که رهبری توافقات را امضا کند ولی نظر ایشان اعمال و گرفته شده و از طرف ایشان افرادی از بیت رفت و آمد را داشتند تا برخی نکات را شفاف و روشن کنند. این توافق دو نظام است اما نکاتی که اجرایی باید شود مثلاً تیم نظامی که باید مذاکره کنند قاعدتاً در مجلس باید تصویب شود. نکاتی که در صنعت و معدن توافق می شود اگر دقت نکنیم می توانند بر سر ما کلاه بگذارند ولی اگر دقت کنیم چیزی را بدهیم و چیزی را بگیریم که برد طرفین باشد. منافع طرفین در آن لحاظ شود و از این به بعد بیشتر اهمیت دارد.
گفتگو: زهرا ترابی
