مالیات بر ارزش افزوده چیست و چگونه می توان از پرداخت آن معاف شد؟

یکی از منابع مهم درآمد دولت‌ها، درآمدهای مالیاتی ناشی از مالیات بر ارزش افزوده است. دولت‌ها با دریافت مالیات به صورت مستمر می‌توانند خدمات ضروری برای جامعه را با ثبات و با برنامه ریزی مناسب ارائه دهند.

تجربه تدوین و اجرای قانون مالیات بر ارزش افزوده در سال‌های اخیر در کشورهای متعدد نشان می‌دهد که این نظام مالیاتی یک منبع درآمد قابل اتکا برای دولت است. یکی از مزیت‌های این مالیات سادگی وصول و پرداخت آن نسبت به سایر انواع مالیات‌ها است. (آیا با مالیات شرکت‌ها آشنایی دارید؟)

مزیتی که باعث شده است به عنوان رایج ترین نوع مالیات شناخته شود. همچنین مالیات ارزش افزوده بدلیل مزایای دیگری از جمله درآمدزایی زیاد و مهم‌ترین آن کاهش وابستگی هرچه بیشتر درآمد دولت به نفت، یکی از بهترین نظام‌های مالیاتی غیر مستقیم شناخته شده است.

در ادامه با مفهوم مالیات ارزش افزوده آشنا می شویم، مشمولین این نوع از مالیات را معرفی می کنیم، تاریخچه آن را بررسی می کنیم و در مورد نحوه محاسبه مالیات بر ارزش افزوده توضیح می دهیم، اما قبل از آن بد نیست با مفهوم عبارت «ارزش افزوده» بیشتر آشنا شویم.

معنای مفهوم ارزش افزوده چیست؟

ارزش افزوده که در زبان انگلیسی با عنوان Value added شناخته می شود، به ارزشی گفته می شود که در فرآیند تولید یک محصول به کالای واسطه ای یا همان مواد اولیه محصول اضافه می شود. البته ارزش افزوده مختص به یک کالا نیست، بلکه به فرآیند تولید مرتبط است.

در یک تعریف دقیق ارزش افزوده به افزایش ارزش پولی کالا در طی مراحل تولید گفته می شود. با عبور یک کالا از هر مرحله از تولید محصول ارزشی به کالا اضافه می شود که به آن ارزش افزوده می گوییم. ارزش افزوده را می توانیم برابر با اختلاف بین ارزش محصول تولید شده با مجموع ارزش مواد اولیه یک محصول بدانیم.

برای مثال اگر تهیه یک کیلو شیرینی، 200 تومان شکر، 300 تومان، 300 تومان آرد، 350 تومان تخم مرغ و 450 تومان از دیگر موارد اولیه استفاده شده باشد و در نهایت محصول نهایی شده را به قیمت 5000 تومان بفروشیم، ارزش افزوده این یک کیلو شیرینی 3700 تومان خواهد بود.

مالیات بر ارزش افزوده چیست؟

تعاریف متعددی از این مالیات ارائه شده است. در مصوب ماده 3 قانون مالیات ارزش افزوده سازمان مالیاتی کل کشور این گونه تعریف شده است:

“مالیات بر ارزش افزوده: مالیات غیر مستقیمی است که بر تفاوت بین ارزش کالاها و خدمات عرضه شده با ارزش کالاها و خدمات خریداری یا تحصیل شده در یک دوره معین وضع می‌گردد.”

طبق ماده 3 قانون مالیات بر ارزش افزوده، به تفاوت بین ارزش کالاها و خدمات عرضه شده با ارزش کالا یا خدمات خریداری یا تحصیل شده در یک دوره معین، ارزش افزوده گفته می شود. این مفهوم به فرایند تولید مربوط است و نه به کالای خاص. مالیات ارزش افزوده نوعی مالیات عام (بر عموم کالاها و خدمات مگر موارد معاف تعلق می‌گیرد) است که به صورت چند مرحله‌ای از اضافه ارزش کالاهای تولید شده یا خدمات ارائه شده در مراحل مختلف تولید و توزیع اخذ می‌شود.

به عبارت دیگر مالیات بر ارزش افزوده مالیاتی است که در طول فرآیند تولید و خدمات از محل تولید تا فروش کالا به مشتری نهائی، مرحله به مرحله اخذ می‌شود. مالیات ارزش افزوده برای مصرف طراحی شده است که مصرف کنندگان آن را در زمان خرید خود می پردازند که این مالیات توسط فروشندگان جمع آوری شده و از این طریق در اختیار سازمان امور مالیاتی قرار می گیرد.

این مالیات به صورت غیر تصاعدی در این زنجیره قرار دارد: واردات، تولید، توزیع و مصرف که نهایتا مصرف کنندگان پرداخت کننده آن هستند. در این مالیات، نباید مالیاتی توسط تولید کنندگان پرداخت شود و باید مصرف کننده نهایی فقط این مالیات را بپردازد؛ بنابراین تولیدکنندگان پرداختی و مالیاتی که بابت خرید مواد اولیه و سایر کالاها را انجام داده اند از خریداران دریافت کرده و ما به التفاوت را به دولت پرداخت می کنند.

کالاهایی که مالیات ارزش افزوده به آن ها تعلق می گیرد کدام است؟

مالیات بر ارزش افزوده شامل تمام خدمات و کالاهایی که در ایران به فروش میرسد می شود اما دارای چند استثنا است: سیگار و سوخت هواپیما دو کالای خاص هستند که به هرکدام به ترتیب 12 و 20 درصد مالیات ارزش افزوده تعلق می گیرد؛ به محصولات کشاورزی فرآوری نشده، کالاهای اساسی (برنج، روغن، گوشت و…) و خدمات بهداشتی مالیات بر ارزش افزوده تعلق نمی گیرد.

نحوه محاسبه مالیات بر ارزش افزوده

به عنوان مثال، تولید کننده خودرو (با نام فرضی خودروسازان آسیا)  را در نظر بگیرید که در کشوری با نرخ 10% مالیات بر ارزش افزوده فعالیت می کند.

1. شرکت خودروسازان مواد خام را با قیمت 2 میلیون ریال خریداری می کند که طبیعتاً مالیات بر ارزش افزوده ی آن 200,000 ریال است که باید به دولت پرداخت کند. جمع قیمت کل در این حالت 2,200,000 می شود.
2. خودروسازان محصولات تولید شده را به قیمت 5 میلیون ریال به علاوه 500,000 ریال ارزش افزوده و جمع کلی 5,500,000 ریال به توزیع کننده می فروشد. در این حالت تولید کننده فقط 300,000 ریال به عنوان مالیات بر ارزش افزوده را به دولت پرداخت کرده است. به عبارتی تولید کننده 10% سودی که در این فرآیند به دست آورده است ( 3 میلیون ریال) را به عنوان VAT پرداخت می کند.
3. در نهایت توزیع کننده این محصول را با قیمت 10 میلیون ریال که ارزش افزوده آن 1000,000ریال می شود به مصرف کننده نهایی می فروشد که جمع کل آن 11 میلیون ریال می شود. توزیع کننده در این مرحله 500,000 ریال را به عنوان مالیات بر ارزش افزوده پرداخت می کند. 500000 ریال مابقی را تولید کننده در مرحله قبل پرداخت کرده است و به عبارتی توزیع کننده در این مرحله 10% سودخالص خود را پرداخت می کند.

روش ارسال اظهارنامه ارزش افزوده و پرداخت مالیات ارزش افزوده

در ادامه نیز به صورت مرحله به مرحله روش ارسال اظهارنامه ارزش افزوده و نحوه پرداخت مالیات ارزش افزوده را توضیح داده ایم.

1 – در پایان هر سه ماه میبایست اظهارنامه ارزش افزوده را از طریق سامانه یکپارچه مالیات بر ارزش افزوده به آدرس evat.ir  ثبت نمود. پس از ورود به سایت مذکور با صفحه زیر روبرو شده و روی گزینه ی تسلیم اظهارنامه ی عادی کلیک می نماییم:

2 – سپس با پیغامی روبرو می‌شوید که نرخ مالیات سال جاری را اعلام می‌نماید.

3 – سپس نام کاربری و رمز عبور خود را برای ورود به سامانه وارد مینماییم:

4 – پس از ورود به سامانه در صفحه ای که باز می‌شود باید اطلاعات مربوط به سال و دوره‌ای که می‌خواهید برای آن اظهارنامه ارزش افزوده خود را تکمیل نمایید را انتخاب کنید:

5 – در این مرحله صفحه جدیدی باز می شود که باید اطلاعات مربوط به خرید و فروش را طبق دفاتر در آن ثبت کرد. جدول ۱ اطلاعات مربوط به فروش و جدول 2 مربوط به اطلاعات خرید میباشد. در ردیف اول باید میزان فروشی که مشمول مالیات بر ارزش افزوده می‌شود و در ردیف دوم میزان فروش معاف از مالیات ارزش افزوده ثبت گردد. کادر مربوط به مالیات و عوارض متعلقه به صورت خودکار محاسبه و ثبت میگردد (۶% مالیات و ۳% عوارض) مشخص می‌گردد. ردیف چهارم این جدول، جمع فروش فصل می‌باشد که این عدد میبایست با میزان فروشی که در صورت معاملات فصلی یکی باشد. در جدول ۲ نیز به همین ترتیب اطلاعات مربوط به خرید را وارد مینماییم.

6 – جهت ثبت موقت و تایید اظهارنامه مالیات بر ارزش افزوده به پایین صفحه مراجعه کرده و پس از تایید صحت مندرجات اظهارنامه کادر مربوط به نام و نام خانوادگی را تکمیل کرده و جهت رفتن به مرحله ی بعد کلیک مینماییم:

7 – پس از تایید نهایی اظهارنامه صفحه ای باز میشود که شامل شماره ثبت تسلیم اظهارنامه، شناسه ثبت نام، تاریخ ثبت تسلیم اظهارنامه و اطلاعات تایید کننده است:

8 – بعد از دریافت کد رهگیری که در مرحله قبل انجام شد نسبت به صدور قبض و پرداخت مالیات بر ارزش افزوده اقدام مینماییم، لازم به ذکر است پرداخت مالیات بر ارزش افزوده از طریق قبض صادر شده، تنها از درگاه های بانک ملی شامل مراجعه حضوری به بانک، ایتنرنت بانک ملی، تلفن بانک ملی، دستگاهای خود پرداز بانک ملی و یا دستگاه های کارت خوان بانک ملی امکان پذیر می باشد.

رسیدگی به مالیات بر ارزش افزوده

پذیرش اعتبار مالیاتی مودیان نیازمند مشمولیت آنان در نظام مالیات بر ارزش افزوده، ثبت‌نام در سامانه مالیات بر ارزش افزوده، داشتن گواهینامه ثبت‌نام و داشتن مدارک مثبته و مورد قبول سازمان دارایی شامل صورت‌حساب، اسناد پرداخت بهای کالا و خدمات و مالیات به عوارض ارزش افزوده، شناسایی فروشنده، کنترل اسناد حمل، رسید انبار و … حسب مورد (که با در نظر گرفتن روش کار مودی متفاوت است) خواهد بود. داشتن گواهینامه ثبت‌نام و بدون درج نام مودی (فروشنده) در فهرست مودیان ثبت‌نام شده فاقد اعتبار مالیاتی در زمان انجام معامله (شرکتهایی که به علت تخلف در لیست سیاه دارایی قرار دارند) شرط کافی برای شناسایی معامله و پذیرش اعتبار مالیاتی نخواهد بود.

مدارک مورد نیاز رسیدگی مالیات ارزش افزوده

مدارک مورد نیاز برای جلسه رسیدگی کارشناسان و ممیزین اداره کل مالیات بر ارزش افزوده به شرح زیر می باشد:

1. تراز آزمایشی (حداقل چهار ستونی) در سطح کل، معین و تفصیلی به ترتیب برای دوره های (بهار، تابستان، پاییز و زمستان) سال مورد رسیدگی.
2. تراز آزمایشی (حداقل چهار ستونی) در سطح کل، معین و تفصیلی سالیانه قبل و بعد از بستن حسابهای موقت برای سال مالی مورد رسیدگی.
3. گردش حساب درآمدهای عملیاتی (خدمات و فروش) به ترتیب برای دوره های (بهار، تابستان، پاییز و زمستان) سال مورد رسیدگی.
4. گردش حساب درآمدهای غیر عملیاتی به ترتیب برای دوره های (بهار، تابستان، پاییز و زمستان) سال مورد رسیدگی.
5. گردش حساب مالیات بر ارزش افزوده به ترتیب برای دوره های (بهار، تابستان، پاییز و زمستان) سال مورد رسیدگی.
6. تصویر اولین و آخرین فاکتور رسمی فروش به ترتیب برای دوره های (بهار، تابستان، پاییز و زمستان) سال مورد رسیدگی. (شرکت های بازرگانی و تولیدی)
7. تصویر صورت وضعیت های ارسالی (شرکت های پیمانکاری)
8. تصویر صورتحساب (فاکتور) های خرید منجر به ایجاد اعتبار مالیاتی از هر شرکت (یک نمونه)
9. تصویر کلیه اوراق سبز گمرکی و سایر مدارک مربوط به ایجاد اعتبار مالیاتی
10. تصویر اسناد فروش داراییها و جدول فروش داراییهای ثابت متشکل از بهای تمام شده کالای فروش رفته و بهای فروش و ارزش دفتری.
11. گردش حساب سود وزیان انباشته.
12. گردش حساب تعدیلات حسابداری و انباشته.
13. گردش موجودی مواد و کالا.
14. محاسبات قیمت تمام شده در خصوص کالاهای تولیدی و خدمات ارایه شده.
15. تصویر اظهار نامه عملکرد سال مورد رسیدگی.
16. تصویر گزارش حسابرسی مالی.
17. تصویر برگ تشخیص عملکرد سال مورد رسیدگی.
18. تصویر صورت حسابهای بانکی بهمراه صورت مغایرت آنها برای سال مورد رسیدگی.
19. تکمیل فرم های مربوطه.

سامانه مالیات بر ارزش افزوده

طبق قانون مالیات بر ارزش افزوده نیز باید به صورت فصلی (هر 3 ماه یکبار) پرداخت شود. کسب و کارهای مشمول پرداخت مالیات بر ارزش افزوده وظیفه دارند تا نهایتا 15 روز پس از پایان هر فصل با مراجعه به سامانه مالیات بر ارزش افزوده به آدرس www.evat.ir نسبت به پرداخت مالیات ارزش افزوده اقدام کنند. در صورتی که پرداخت مالیات ارزش افزوده در مدت زمان قانونی پرداخت نشود، جریمه دیرکرد در پرداخت به مبلغ مورد نظر اضافه می شود. پرداخت این مبالغ به صورت آنلاین از طریق سامانه مالیات بر ارزش افزوده امکان پذیر است.

کاربرانی که تا به حال این کار را انجام نداده اند باید ابتدا از طریق سامانه ثبت نام خود را انجام دهند و نام کاربری و رمز عبور دریافت کنند. سپس می توانند نسبت به ارسال اظهارنامه اقدام نمایند.

همچنین مودیان مالیاتی که علاقه مند به دریافت گواهینامه ارزش افزوده هستند نیز می توانند از طریق بخش مدیریتی سامانه به آدرس www.evat.ir در منوی گواهینامه نام نویسی کرده و گواهینامه ارزش افزوده خود را دریافت کنند.

مشمولین ثبت نام مالیات ارزش افزوده (فراخوان مالیات ارزش افزوده)

ماده 18- مودیان مکلفند به ترتیبی که سازمان امور مالیاتی کشور تعیین واعلام می نماید نسبت به ارائه اطلاعات درخواستی سازمان مذکور وتکمیل فرمهای مربوطه اقدام وثبت نام نمایند.

فراخوان مرحله اول (1387/7/1)

• کلیه وارد کنندگان؛
• کلیه صادر کنندگان؛
• کلیه فعالان اقتصادی که مجموع فروش کالاها و ارائه خدمات آنها در سال 1386 سه میلیارد ریال یا بیشتر بوده است؛
• کلیه فعالان اقتصادی که مجموع فروش کالاها و ارائه خدمات آنها در پنج ماهه آغازین سال 1387، یک میلیارد و دویست پنجاه میلیون ریال یا بیشتر بوده است.

فراخوان مرحله دوم (1388/7/1)

• کارخانه‌ها و واحدهای تولیدی که برای آنها جواز تأسیس و پروانه‌ی بهره‌برداری از وزارتخانه‌ی ذیربط صادر شده یا می‌شود؛
• بهره‌برداران معادن؛
• ارائه دهندگان خدمات حسابرسی، حسابداری و دفترداری و همچنین خدمات مالی؛
• حسابداران رسمی شاغل و موسسات حسابرسی عضو جامعه حسابداران رسمی ایران؛
• ارائه دهندگان خدمات مدیریتی و مشاوره‌ای؛
• ارائه دهندگان انواع خدمات انفورماتیک، رایانه‌ای اعم از سخت افزاری، نرم افزاری و طراحی سیستم؛
• متل‌ها و هتل‌های سه ستاره و بالاتر؛
• بنکداران، عمده فروش‌ها، فروشگاه‌های بزرگ، واسطه‌های مالی، نمایندگان توزیع کالاهای داخلی و وارداتی و صاحبان انبارها؛
• نمایندگان موسسه‌های تجاری و صنعتی، اعم از داخلی و خارجی؛
• مؤسسات حمل و نقل موتوری و باربری دارای مجوز از مراجع ذیربط، زمینی، دریایی و هوایی باربری (به استثناء واحدهایی که صرفاً به امر حمل و نقل مسافر اشتغال دارند)؛
• مؤسسات مهندسی و مهندسی مشاور؛
• مؤسسات تبلیغاتی و بازاریابی.

فراخوان مرحله سوم(1389/1/1)

کلیه اشخاص حقیقی و حقوقی که بر اساس شرایط مراحل اول و دوم ثبت نام، مشمول اجرای نظام مالیات بر ارزش افزوده نگردیده‌اند، در صورتی که در سال 1387 یا 1388 مجموع فروش کالاها  ارائه خدمات(غیر معاف یا معاف و غیر معاف) آن‌ها سه میلیارد ریال و بالاتر می باشد.

فراخوان مرحله چهارم (1389/7/1)

کلیه اشخاص حقیقی و حقوقی که براساس شرایط مراحل اول ، دوم و سوم ثبتنام، مشمول اجرای نظـام مالیـات بـر ارزش افزوده نگردیده اند، در صورتی که شاغل به فعالیت های ذیل (از جمله فعالیتهای موضوع بند «ب» ماده96قانون مالیاتهای مستقیم) باشند، با هر میزان فروش یا درآمد، مشمول مرحله چهارم ثبت نام ، آمـوزش و اجرای قانون خواهند بود.

• صاحبان کارگاه های صنعتی (اعم از صنفی وغیر صنفی که دارای حداقل برق سه فاز 50 آمپرباشد)؛
• فروشندگان طلا و جواهر؛
• فروشندگان آهن آلات؛
• صاحبان تالارهای پذیرائی ورستوران ها؛
• صاحبان متل وهتل های یک و دوستاره و هتل آپارتمان؛
• صاحبان نمایشگاه هاو فروشگاه های خودرو و بنگاه معاملات املاک؛
• صاحبان تعمیرگاه های مجاز خودرو؛
• چاپخانه داران ؛
• صاحبان دفاتراسناد رسمی؛
• صاحبان مراکز ارتباطات رایانه ای، دفاتر خدمات ارتباطی (دفتـر خـدمات مشـترکین تلفـن همـراه وآژانـس هـای پستی) و دفاتر خدمات دولت الکترونیک، پلیس+10 و دفاتر خدمات الکترونیک شهر؛
• صاحبان دفاترخدمات مسافرتی و جهانگردی؛
• صاحبان سینماها، تماشاخانه هاو مکان های تفریحی و ورزشی.

فراخوان مرحله پنجم (1390/7/1)

کلیه اشخاص حقوقی که بر اساس شرایط مراحل اول، دوم، سوم و چهارم ثبت نام، مشمول اجرای نظام مالیات بر ارزش افزوده نگردیده اند، در صورتی که در هر یک از سال های 1387، 1388، یا 1389 مجموع کالاها و ارائه خدمات(غیر معاف یا معاف غیر معاف) آن ها یک میلیارد ریال و بیشتر باشد.

فراخوان مرحله ششم (1394/1/1)

اشخاص حقوقی و همچنین حقیقی(صرف نظر از مبلغ فروش سالانه) موضوع ماده 98 قانون مالیات های مستقیم که به فعالیت های زیر اشتغال دارند:

چلوکبابی ها، سالن های غذاخوری، سفره خانه های سنتی و اغذیه فروشی های زنجیره ای با مالکیت واحد و با نام و نشان و عنوان تجاری واحد فارغ از مساحت محل کسب و کار و نوع مجوز

فراخوان مرحله هفتم (1395/7/1)

کلیه اشخاص حقوقی فعال با هر حجم از فروش و یا درآمد از محل عرضه کالا و ارائه خدمات مشمول که موجب فراخوان های قبلی(فراخوان مرحله اول تا ششم) تا کنون برای اجرای قانون فراخوان نشده اند، به استثنای اشخاص حقوقی با فعالیت های صرفاً معاف موضوع ماده 12 قانون مالیات بر ارزش افزوده

تاریخچه ارزش افزوده

به منظور اجرای این مالیات در ایران، لایحه آن برای اولین بار در دی ماه ۱۳۶۶ به مجلس شورای اسلامی برده شد. این لایحه در کمیسیون اقتصادی مجلس مورد بررسی قرار گرفت و پس از اعمال نظرات موافق و مخالف به صحن علنی مجلس رفت که پس از تصویب ۶ ماده از آن بنا به تقاضای دولت و به دلیل اجرای سیاست تثبیت قیمت‌ها به دولت بازگردانده شد.

درسال ۱۳۷۰ بخش امور مالی صندوق بین‌المللی پول، در راستای اصلاح نظام مالیاتی جمهوری اسلامی ایران، اجرای سیاست مالیات بر ارزش افزوده را بعنوان یکی از عوامل اصلی افزایش کارایی و اصلاح نظام مالیاتی پیشنهاد نمود. با توجه به نظرات کارشناسان صندوق بین‌المللی پول، مطالعات و بررسی‌های متعددی در این زمینه در وزارت امور اقتصادی و دارایی صورت پذیرفت و اجرای مالیات بر ارزش افزوده در سمینارها و کمیته‌های مختلف علمی با حضور کارشناسان داخلی و خارجی مورد تأکید قرار گرفت، وزارت امور اقتصادی و دارایی در راستای طرح ساماندهی اقتصادی کشور، انجام اصلاحات اساسی در سیستم مالیاتی از جمله حذف انواع معافیتها، حذف انواع عوارض وگسترش پایه مالیاتی را با تأکید خاص بر کارایی نظام مالیاتی، شروع نمود و مطالعات جدید امکان‌سنجی در این زمینه به عمل آورد.

با توجه به اهمیت بسط پایه مالیاتی بعنوان یکی از اصول اساسی سیاستهای مالی طرح ساماندهی اقتصاد کشور، معاونت درآمدهای مالیاتی وزارت امور اقتصادی و دارایی مطالعات علمی متعددی را با در نظر گرفتن خصوصیات فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی کشور در زمینه اجرای مالیات بر ارزش افزوده، از دی ماه ۱۳۷۶ آغاز کرد.

لایحه مالیات بر ارزش افزوده، اکنون با در نظر گرفتن اثرات اقتصادی ناشی از اجرای این مالیات با اصلاحات و بازنگری‌های متعدد، به مجلس شورای اسلامی ارائه شده‌است. قانون مالیات ارزش افزوده با اختیارات ناشی از ماده ۸۵ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران در ۵۳ ماده و ۴۷ تبصره در تاریخ ۱۳۸۷/۲/۱۷ در کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی تصویب شده‌است تا در مدت آزمایشی ۵ سال از تاریخ اول مهرماه ۱۳۸۷ به اجرا گذاشته شود. از ابتدای سال ۱۳۹۳ میزان این نوع از مالیات در ایران مجدداً افزایش یافت و از ۶ درصد به 9 درصد تغییر کرد.

الزامات خریدار در مورد ارزش افزوده

در صورت خرید کالا و یا خدمت در صورتیکه تامین کننده این کالا و خدمات، مودی مالیات و عوارض بر ارزش افزوده باشد و با توجه به قوانین جاری اداره ارزش افزوده علاوه بر وجه کالا و خدمات ارائه شده، مالیات و عوارض بر ارزش افزوده را هم از شرکت مطالبه نماید خریدار باید حتماً سلسله مراتب زیر را رعایت کنید:

1 – دریافت فاکتور رسمی طبق الزامات و نمونه استاندارد سازمان امور مالیاتی که در برگیرنده اطلاعات کامل خریدار و فروشنده شامل نام کامل شرکت، شماره سریال و تاریخ، شماره اقتصادی یا شناسه ملی خریدار و فروشنده، آدرس و کد پستی باشد.

2 – دریافت گواهی ارزش افزوده تامین کننده کالا و خدمات که از نظر تاریخی دارای اعتبار باشد. اعتبار گواهی ارزش افزوده تامین کننده کالا و خدمت از سایت https://www.evat.ir/ و از مسیر زیر قابل کنترل می­‌باشد.

3 – پس از وارد شدن به این قسمت می­توان با جستجو نام مودی، شماره اقتصادی، شناسه ملی و یا شماره ثبت، اطلاعات کامل تامین کننده کالا و خدمات از مشاهده و با فاکتور دریافتی مطابقت داد.

4 – پس از اطمینان از صحت اطلاعات مندرج در فاکتور و اعتبار داشتن تامین کننده کالا و خدمت، وجه فاکتور پرداخت و مالیات و عوارض ارزش افزوده پرداختی به عنوان پیش پرداخت شرکت در حسابها باقی می¬ماند و در زمان ارسال اظهارنامه ارزش افزوده این اعتبارات پرداخت شده می¬تواند از تعهدات شرکت کسر و مابه التفاوت به اداره ارزش افزوده پرداخت شود.

5 – کپی فاکتور و مدارک اعتبار تامین کننده کالا و خدمات که به عنوان پیش پرداخت به اداره ارزش افزوده شناسایی و ثبت می¬گردد در مستندات شرکت باید بایگانی و نگهداری شود تا در مزان رسیدگی ارزش افزوده از طرف اداره ارزش افزوده و ممیزان مالیاتی از شرکت مطالبه خواهد شد.

الزامات فروشنده در مورد ارزش افزوده

هر شرکتی موظف است با توجه به قوانین جاری مالیات و عوارض بر ارزش افزوده سلسله مراتب زیر را رعایت نماید:

1 – دریافت گواهی اعتبار ارزش افزوده از اداره مربوطه و تمدید آن در زمانی که منقضی می‌شود.

2 – صدور فاکتور رسمی طبق الزامات و نمونه استاندارد سازمان امور مالیاتی که در برگیرنده اطلاعات کامل خریدار و فروشنده شامل نام کامل شرکت، شماره سریال و تاریخ، شماره اقتصادی یا شناسه ملی خریدار و فروشنده، آدرس و کد پستی باشد.

3 – ارسال اظهارنامه ارزش افزوده در 15 روز بعد از اتمام هر فصل طبق قوانین جاری اداره مالیات و عوارض بر ارزش افزوده.

4 – شرکت موظف است که به اندازه تمام درآمدهای عملیاتی و غیر عملیاتی خود که طبق قوانین ارزش افزوده جزء کالا و خدمات معاف محسوب نمی­شوند، در طی هر فصل و به ازاء هر فاکتور درآمدی که صادر می­نماید مالیات و عوارض بر ارزش افزوده را طبق قوانین جاری شناسایی کرده و در پایان هر فصل بعد از تهاتر با پیش پرداختهای مالیاتی پرداخت شده در طی همان فصل اظهارنامه مالیاتی را تکمیل و مابه التفاوت را پرداخت نماید.

5 – در صورتی‌که مابه التفاوت تعهدات مالیات و عوارض شرکت با پیش پرداخت مالیات و عوارض، به بستانکاری شرکت منتهی شود، این بستانکاری می‌­تواند به دوره های آتی منتقل شده و یا از سازمان امور مالیاتی درخواست تسویه و عودت آن را داشت.

6 – در اینصورت باید نامه درخواست عودت به سازمان امور مالیاتی ارسال شده و اداره ارزش افزوده پس از رسیدگی مالیاتی ارزش افزوده شرکت مورد نظر تا آخرین دوره و اطمینان از نداشتن بدهی ارزش افزوده در شرکت درخواست دهنده، نسبت به عودت آن اقدام خواهد کرد.

اعتراض به اوراق مطالبه و برگ استرداد ارزش افزوده

امکان اعتراض به اوراق مطالبه وجود دارد، در ادامه شرایط، مهلت زمانی و نحوه اعتراض به مالیات و عوارض تعیین شده را توضیح می دهیم و جزئیات مربوط به هریک را به طور مفصل بیان می کنیم:

شرایط، مهلت زمانی و نحوه اعتراض به مالیات و عوارض تعیین شده

در صورتی که شخص یا شرکت مودی نسبت به برگه مطالبات مالیات با برگ استرداد اضافه پرداختی اعتراض داشته باشد، می تواند ظرف مدت ۲۰ روز پس از ابلاغ اوراق مطالبه مالیات اعتراض کتبی خود را به اداره امور مالیاتی مربوط برای رفع اختلاف تسلیم نماید و در صورت رفع اختلاف با رئیس امور مالیاتی مربوطه، پرونده مختومه می گردد.

اما اگر مودی در مهلت مذکور کتبا اعتراض ننماید، مبالغ مندرج در برگه مطالبه مالیات و یا برگ استرداد مالیات اضافه پرداختی، حسب مورد قطعی محسوب می گردد. در صورتی که مودی ظرف مهلت مقرر اعتراض خود را کتبا به اداره امور مالیاتی مربوط تسلیم نماید، ولی رفع اختلاف نشده باشد و هم چنین در مواردی که اوراق مذکور ابلاغ قانونی شده باشد، پرونده ظرف ۲۰ روز از تاریخ دریافت اعتراض یا تاریخ انقضا مهلت اعتراض در موارد ابلاغ قانونی جهت رسیدگی به هیات حل اختلاف مالیاتی بدوی موضوع قانون مالیات های مستقیم احاله می شود.

رای هیات بدوی قطعی و لازم الاجرا می باشد، مگر اینکه ظرف ۲۰ روز از تاریخ ابلاغ رای، از سوی ماموران مالیاتی و یا مودی مورد اعتراض کتبی قرار گیرد که در این صورت پرونده جهت رسیدگی به هیات حل اختلاف مالیاتی تجدید نظر احاله می شود.

در صورتی که اعتراض به رای هیات بدوی توسط مودی صورت پذیرد، وی می باید بخشی از مالیات مورد قبول خود را پرداخت و نسبت به مازاد آن در مهلت مقرر اعتراض کتبی نماید. در صورتی که اعتراض مودی از سوی هیات حل اختلاف مالیاتی تجدید نظر مردود گردد، هزینه رسیدگی معادل یک درصد تفاوت مالیات موضوع رای مورد شکایت و مالیات ابرازی در  اظهارنامه تسلیمی، محاسبه و مودی ملزم به پرداخت آن خواهد بود. لازم به توضیح است که رای هیات حل اختلاف مالیاتی تجدیدنظر قطعی و لازم الاجرا بوده و قابل طرح و بررسی در شورای عالی مالیاتی نمی باشد.

لزوم نگهداری اسناد و مدارک

مودیان مشمول نظام مالیات بر ارزش افزوده مکلفند دفاتر، صورتحساب ها و سایر فرم های مربوط را به مدت ده سال بعد از سال مالی مربوطه نگهداری و در صورت مراجعه ماموران مالیاتی، به آنان ارائه نمایند.

اسناد و مدارکی که یک مودی در نظام مالیات بر ارزش افزوده بایستی به عنوان اسناد و مدارک مثبته تهیه و نگهداری نماید عبارتند از: گواهی ثبت نام در نظام مالیات ارزش افزوده کلیه صورت حساب های مربوط به خرید و فروش کالا و خدمات دفاتر قانونی نسخ اظهارنامه های تایید شده رسیدهای بانکی پرداخت مالیات و عوارض برگه های اعلامیه بدهکاری و بستانکاری نوارهای صندوق اسناد گمرکی و حمل و نقل و بیمه سایر مستندات معاملات و عملیات

مستندسازی مبادلات با اشخاص ثبت نام شده

در نظام مالیات بر ارزش افزوده در هنگام مبادله، مودیان بایستی با صدور صورتحساب به نحوی که شماره شناسایی هریک از متعاملین به همراه مشخصات تجاری و موضوع معامله در آن درج گردد اقدام به مستندسازی نمایند و از صحت اطلاعات مندرج در آن مطمئن گردند زیرا این صورتحساب ها در نظام مالیات بر ارزش افزوده سند ادعای اعتبار مالیاتی هریک از مودیان می باشند و عدم صحت هریک از اطلاعات مندرج در صورتحساب به معنای از دست رفتن اعتبار مالیاتی متعلق به آن معامله می باشد.

مستند سازی تخفیفات و کاهش قیمت

تخفیفات در قیمت کالاها و خدمات ماخذ محاسبه مالیات بر ارزش افزوده نمی باشد، بایستی در صورت حساب های صادره میزان و مبلغ تخفیف مشخص گردد (منظور از تخفیفات، تخفیفات اعطایی که در صورت حساب مشخص و از مبلغ فروش کسر شده است، می باشد.)

مستند سازی تخفیفات و کاهش قیمت

تخفیفات در قیمت کالاها و خدمات ماخذ محاسبه مالیات بر ارزش افزوده نمی باشد،بایستی در صورت حساب های صادره میزان و مبلغ تخفیف مشخص گردد.((منظور از تخفیفات ، تخفیفات اعطایی که در صورت حساب مشخص و از مبلغ فروش کسر شده است،می باشد.

مزایا و معایب‌ VAT(Value Added Tax)

همانند اغلب ابزارهای اقتصادی، مالیات بر ارزش افزوده نیز دارای مزایا و معایبی است. از مزایای مالیات بر ارزش افزوده می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• گسترش پایه مالیاتی: مالیات بر ارزش افزوده می تواند بخش هایی از اقتصاد که تحت پوشش دادن آن ها با استفاده از سایر روش ها مانند مالیات بر فروش، دشوار است را پوشش دهد.
• افزایش درآمدهای مالیاتی: استفاده از مالیات ارزش افزوده (Value Added Tax) به دلیل گسترش پایه مالیاتی می تواند درآمدهای مالیاتی را بسیار افزایش دهد.
• کاهش هزینه اخذ مالیات: مالیات بر ارزش افزوده، مکانیزمی خود اجرایی دارد. لذا احتمالاهزینه‌های جمع آوری در مقایسه به سایر روش‌های اخذ مالیات، پایین‌تر است. همچنین استفاده از این روش،‌ موجب کاهش مالیات مضاعف، کاهش فرارهای مالیاتی و کاهش وقفه زمانی پرداخت نیز می‌شود و به طور کلی با ساده سازی و کارایی خود،‌ کمک شایانی به اصلاح ساختار کلی نظام مالیاتی کشور خواهد کرد.

اما این روش از اخذ مالیات معایبی هم دارد. از جمله معایب آن می توان به ترس از افزایش تورم در کشور اشاره کرد. در واقع این مالیات، قیمت تمام شده فروش را در مراحل مختلف اخذ مالیات افزایش می دهد. همچنین اجرای این روش نیازمند انجام مطالعات دقیق و علمی و ایجاد ساختار سازمانی مورد نیاز است. در این بخش با مثالی نحوه کارکرد مالیات بر ارزش افزوده یا Value Added Tax را شرح می دهیم.

ضرورت برنامه ریزی آموزشی در اجرای قانون مالیات بر ارزش افزوده

اجرای مالیات ارزش افزوده یکی از جنبه‌های مهم این قانون بشمار می‌رود. همچنین ایجاد شناخت بیشتر و اطلاع رسانی کافی برای تمام کسانی که با بخش مالیاتی در ارتباط هستند نیز از ضرورت‌های اجرایی مالیات بر ارزش افزوده بحساب می‌آید.

در همین راستا قانون مالیات بر ارزش افزوده را از 3 جنبه‌ی مهم بررسی می‌کنیم:

اصلاحات مورد نیاز درسیاستگذاری‌های قانون مالیاتی بخش اول است که نتیجه‌ی این اصلاحات در آخر منجر به ایجاد اصلاحیه‌های قانون مالیات‌ های مستقیم گردید.

اصلاحات لازم در خصوص مدیریت مالیاتی جزء اقدامات قابل بررسی در بخش دوم می‌باشد که در نتیجه‌ی این امر و اهمیت آن قانون مالیات بر ارزش افزوده تصویب و به مرحله‎ی اجرا درآمد.

آخرین بخش و شاید هم مهم‌ترین آنها، اقدامات لازم جهت گسترش فرهنگ مالیاتی و ایجاد شناخت بیشتر در میان مردم می‌باشد.

در بخش سوم، بنظر می‌رسد که بابت اجرایی شدن هرچه بهتر قانون مالیات بر ارزش افزوده، بالا بودن میزان آمادگی مردم و توانمند سازی آنان با وجود بسترهای سخت افزاری و نرم‌افزاری لازم، می‌تواند بیشترین نقش را در موفقیت اجرای این قانون ایفا کند.

ایجاد آموزش‌های متفاوت در تمام سطوح، به همراه برگزاری سمینارها، کلاس‌ها وکارگاه‌های عملی و همچنین ارائه‌ی پکیج‌های آموزشی که توسط اساتید و افراد کارآزموده تدریس می‌شود، به شناخت هرچه بیشتر افراد کمک می‌کند.

شرکت سپیدار سیستم با برگزاری سمینارها و کارگاه‌های عملی در این حوزه و همچنین تولید پکیج آموزشی که توسط اساتید و بزرگان این قانون تدریس می‌شود، قدم‌های موثری در این راستا برداشته است که می‌توان این امر را با برگزاری و بینارهای متعدد در سراسر کشور توسعه بیشتری داد و در مجموع وجود چنین برنامه‌هایی که باعث فرهنگ سازی و اطلاع رسانی در جامعه می‌شود می‌تواند علاوه بر آگاه نمودن مردم، کمک رسان دولت در اجرای قانون مالیات ارزش افزوده نیز باشد.

نظر به سوالات مطروحه ادارات کل امور مالیاتی و به منظور اتخاذ رویه واحد در فرآیند رسیدگی،مطالبه و وصول مالیات و عوارض موضوع قانون مالیات بر ارزش افزوده مقرر می دارد:

1. ارائه خدمات در ایران برای غیر و در قبال مابه ازاء و عرضه کالاها از طریق هر نوع معامله( اعم از عقد بیع،صلح،هبه و…)به استثنای موارد معاف مصرح در ماده(12) قانون و همچنین واردات آن ها با رعایت ترتیبات قانونی و دستورالعمل های صادره مشمول مالیات و عوارض ارزش افزوده می باشد.
2. عرضه اموال منقول مستعمل و اسقاطی توسط مودیان مشمول اجرای قانون مالیات بر ارزش افزوده،نیز مشمول پرداخت مالیات و عوارض می باشد. عرضه اموال مذکور توسط مودیان غیر مشمول اجرای قانون مشمول پرداخت مالیات و عوارض نمی باشد.
3. به استناد مفاد ماده(17)قانون،مالیات و عوارض ارزش افزوده پرداختی مودیان مشمول اجرای قانون بابت تحصیل دارایی های ثابت(از قبیل احداث ساختمان،خرید ماشین آلات و تجهیزات،وسائط نقلیه،اثاثه و ملزومات اداری) که برای فعالیت های اقـتصادی خـود و بـه اسـتناد صـورتحـساب هـای صـادره پرداخت می نمایند،با رعایت تبصره های ذیل ماده مذکور از مالیات و عوارض متعلقه بابت عرضه کالاها و خدمات غیر معاف توسط آن ها قابل کسر و یا تهاتر خواهد بود.
4. مودیان مالیاتی مشمول اجرای قانون که به عرضه توأم کالاها یا خدمات مشمول و معاف از مالیات و عوارض قانون اشتغال دارند،مکلفند مالیات و عوارض پرداختی بابت تحصیل کالا و خرید خدمت را برای کالاها و خدمات مشمول و معاف به تفکیک تخصیص نمایند و نسبت به آن بخش از باقیمانده مالیات و عوارض ارزش افزوده پرداختی مشترک که امکان تخصیص آن میسر نمی باشد،از طریق تسهیم بر مبنای میزان فروش کالا یا درآمد خدمات(مادامی که مبنای معقول و منطقی باشد)اقدام نمایند(مشروط بر اینکه نتیجه تسهیم در یک سال مالی در رابطه با کل درآمد یا فروش کالای معاف و غیر معاف رعایت شده باشد).

متذکر می شود با توجه به تبصره های(2)،(3) و (5)ماده (17)قانون،مالیات و عوارض ارزش افزوده پرداختی مربوط به کالاها و خدمات معاف قابل استرداد نمی باشد و به عنوان هزینه های قابل قبول موضوع قانون مالیات های مستقیم محسوب می شود.

شایان ذکر است صرفا مالیات و عوارض پرداختی مربوط به کالاها یا خدمات مشمول در حساب مالیات مودی منظور می گردد و قابل کسر از مالیات و عوارض متعلقه خواهد بود.

5. مفاد بند(11)ماده (12) قانون مبنی بر معافیت خدمات بانکی و اعتباری از پرداخت مالیات و عوارض صرفادر خصوص بانک ها و موسسات و تعاونی های اعتباری و صندوق قرض الحسنه مجاز و صندوق تعاون موضوعیت داشته و قابل تسری به ارائه این گونه خدمات توسط سایر اشخاص نخواهد بود.
6. چنانچه به موجب اسناد و مدارک مثبته احراز گردد،بخشی از مطالبات بهای فروش کالا و خدمات لاوصول(سوخت شده)باشد.مالیات و عوارض آن بخش از مطالبات سوخت شده در دوره مالیاتی تحقق موضوع،قابل تعدیل و از مالیات و عوارض دوره مزبور قابل کسر خواهد بود.
7. مالیات و عوارض ارزش افزوده پرداختی توسط مودیان مشمول قانون بابت آب، برق، گاز،تلفن(در قـالب صـورتحساب های صادره ارائه دهندگان خدمات یاد شده)برای فعالیت های اقتصادی خود به عنوان اعتبار مالیاتی قابل کسر از مالیات و عوارض متعلقه کالا و خدمات ارائه شده توسط آن ها خواهد بود.
8. مالیات و عوارض ارزش افزوده پرداختی بابت سیگار و محصولات دخانی،بنزین و سوخت هواپیما موضوع تبصره ماده (16)و بندهای (ب) و (ج) ماده (38) و عوارض ارزش افزوده پرداختی بابت نفت سفید،نفت گاز و نفت کوره موضوع بند(د) ماده(38) صرفا در مراحل واردات،تولید و توزیع مجدد آن کالاها توسط واردکنندگان،تولید کنندگان و توزیع کنندگان آن به عنوان اعتبار مالیاتی محسوب و قابل کسر از کل مالیات و عوارض متعلقه می باشد. در خصوص سایر مودیان به عنوان اعتبار مالیاتی محسوب نمی گردد و مالیات و عـوارض ارزش افـزوده پـرداخـتی ایـن قـبیل مودیان بابت موارد مذکور جزء هزینه های قابل قبول قانون مالیات های مستقیم محسوب می شود.
9. خریداران کالا و خدمات اعم از اشخاص حقیقی یا حقوقی،مکلفند صرفنظر از نوع فعالیت آن ها به صورت صنفی یا غیر صنفی،دولتی،خصوصی و تعاونی مادامی که کالاها و خدمات غیر معاف را از مودیان مشمول اجرای قانون تحصیل می نمایند،نسبت به پرداخت مالیات و عوارض متعلقه وفق مقررات موضوعه اقدام نمایند.
10. مالیات تکلیفی موضوع ماده (104) قانون مالیات های مستقیم قبل از احتساب مالیات و عوارض موضوع قانون مالیات بر ارزش افزوده قابل اعمال می باشد و تکلیف کسر آن بر عهده کارفرما(گیرندگان خدمات)می باشد.در حالیکه تکلیف مطالبه و وصول مالیات و عوارض ارزش افزوده از مأخذ کل صورتحساب یا صورت وضعیت قبل از کسر پنج درصد(5%) مالیات تکلیفی موضوع ماده (104) قانون صدرالذکر بر عهده پیمانکار(ارائه دهندگان خدمات)خواهد بود که از طرف کارفرما باید به پیمانکار پرداخت گردد.
11. فعالیت های پیمانکاری تأمین نیروی انسانی از جمله ارائه خدمات مشمول مالیات و عوارض موضوع این قانون خواهند بود.ارائه دهندگان این خدمات مکلفند مالیات و عوارض متعلقه را به مأخذ مبلغ ناخالص مندرج در صورتحساب محاسبه و از طرف دیگر معامله وصول نمایند.خدمات پیمان مدیریت تأمین نیروی انسانی در شرایطی موضوعیت دارد که کارفرما حقوق و دستمزد نیروی انسانی را به صورت مستقیم و بی واسطه تخصیص یا پرداخت و در دفاتر قانونی خود تحت هزینه حقوق و دستمزد ثبت نمایند و لیست بیمه و مالیات حقوق به نام کارفرما به سازمان های ذیربط ارائه گردد. بدیهی است در این صورت صرفا کارمزد ارائه خدمات مدیریتی مشمول مالیات و عوارض خواهد بود.[1]
12. آن بخش از قراردادهای منعقده قبل از اجرای قانون(صرفنظر از تاریخ انعقاد قرارداد و عدم پیش بینی مالیات و عوارض متعلقه) که بعد از تاریخ لازم الاجرا شدن این قانون عملیاتی و اجرایی می گردد،مشمول مالیات و عوارض خواهد بود.آن بخش از قراردادها که به موجب اسناد و مدارک مثبته احراز گردد،قبل از تاریخ اجرای قانون عملیاتی و اجرایی گردیده اند،صرفنظر از تاریخ صدور صورتحساب یا صورت وضعیت حسب مورد مشمول پرداخت مالیات و عوارض موضوع این قانون نخواهد بود.
13. تاریخ تعلق مالیات و عوارض در مورد ارائه خدمات در قالب فعالیت های پیمانکاری نیز تاریخ صورتحساب یا تاریخ ارائه خدمت هر کدام که مقدم باشد،حسب مورد خواهد بود. پیـمـانـکاران مـکـلفـند مالیات و عوارض متعلقه را در تاریخ تعلق شناسایی و در صورتحساب های صادره درج و از خریداران(کارفرمایان)مطالبه و وصول نمایند.در صورتیکه مبلغ صورتحساب های صادره(صورت وضعیت)توسط کارفرما تعدیل گردد،مالیات و عوارض متعلقه در دوره مالیاتی ثبت تعدیلات در دفاتر پیمانکار(جاری یا دوره آتی حسب مورد)به مأخذ مابه التفاوت ایجاد شده قابل تعدیل خواهد بود.
14. با توجه به اینکه فعالیت های پیمانکاری جزء خدمات موضوع این قانون می باشد و مشمول پرداخت مالیات و عوارض به میزان 3%(5/1% مالیات و 5/1% عوارض) شده است.لذا به استناد مواد(50)و (52) قانون وضع هر گونه عوارض به فعالیت های مذکور توسط سایر مراجع ممنوع و فاقد وجاهت قانونی می باشد.
15. چنانچه مودیان مشمول ثبت نام و اجرای قانون،مالیات و عوارض موضوع قانون مالیات بر ارزش افزوده را به طور صحیح در صورتحساب درج و از خریداران وصول ننموده باشند،مجاز به وصول مالیات ها و عوارض دوره های قبلی(از تاریخ شمولیت)در قالب صورتحساب یا صورت وضعیت اصلاحی(حسب مورد)خواهند بود. مالیات و عوارض ارزش افزوده پرداختی در قالب صورتحساب ها یا صورت وضعیت های مذکور با رعایت ترتیبات قانونی و دستورالعمل های صادره برای خریدار به عنوان اعتبار دوره پرداخت محسوب می گردد.
16. به استناد مفاد ماده (12) قانون صرفا عرضه کالاها و ارائه خدمات و همچنین واردات آن ها که در (17) بند ماده مذکور به صراحت مشخص گردیده اند از پرداخت مالیات و عوارض معاف می باشند.این معافیت قابل تسری به نهادها و عوامل غیر معاف به کارگیری شده(نظیر مواد اولیه کالاهای معاف و خدمات حمل و نقل باری،بیمه ای،توزیع و بازاریابی،مهندسی و مشاوره ای،سردخانه ای و …)در عرضه کالاها و ارائه خدمات معاف نمی باشد.
17. به استناد بند(8) ماده (12) عرضه اموال غیر منقول اعم از عین و منفعت از پرداخت مالیات و عوارض معاف می باشد.این معافیت قابل تسری به ارائه خدمات هتلداری،انبارداری،غرفه های نمایشگاهی و امثالهم و همچنین ارائه خدمات اجاره اموال منقول از قبیل ماشین آلات منصوبه در آن ها و تأسیسات شهر بازی هانخواهد بود.
18. درآمد حاصل از خسارت دریافتی بیمه،تسعیر دارایی های ارزی،جوایز و سود سپرده بانکی،سود دریافتی اوراق مشارکت،سود حاصل از سرمایه گذاری از پرداخت مالیات و عوارض معاف می باشد.لیکن مابه ازای حاصل از ارائه خدمات کارشناسی،مشاوره ای، ارزیابی،توزیع و بازاریابی،بسته بندی،انبارداری،حق توقف کانتینر(دوموراژ)،تخلیه و بارگیری، خسارت و غرامت به کرایه اضافه بار،نمایشگاهی و دستمزد آسیابانی با رعایت ترتیبات قانونی و دستورالعمل های صادره مشمول پرداخت مالیات و عوارض متعلقه خواهد بود.
19. صادرات کالاها و خدمات اعم از معاف و غیر معاف به خارج از کشور از طریق مبادی خروجی رسمی مشمول مالیات و عوارض موضوع این قانون نمی باشد.مالیات و عوارض پرداخت شده بابت آن ها با ارائه برگه خروجی صادره توسط گمرک(در مـورد کالا)و اسـناد و مـدارک مـثبته بـه اداره کـل امور مالیاتی ذیربط مسترد می گردد.
20. مأخذ عوارض آلایندگی موضوع تبصره(1) ماده(38) قیمت فروش خواهد بود.عوارض مـزبور از خـریداران قـابل دریـافت نـخواهد بود و به عهده واحد تولیدی آلاینده مـی باشـد که مکلفند صرفنظر از نوع فروش(اعم از داخلی و صادراتی) و در قالب دوره های مالیاتی و با تسلیم اظهارنامه مالیاتی نسبت به واریز آن به حساب های تعیین شده اقدام نمایند.

در پایان خاطر نشان می گردد مأموران مالیاتی و هیئت های حل اختلاف مالیاتی مکلف به رعایت و اعمال مراتب فوق در گزارش های مالیاتی و آراء صادره می باشند.

مدیران کل محترم امور مالیاتی ضمن نظارت لازم مسئول حسن اجرای این بخشنامه خواهند بود.