حقوقبگیران بیشترین مالیات را میدهند
محمدمهدی نادری
پایه مالیاتی به هرآنچه که بر آن مالیات تعلق میگیرد، اطلاق میشود. پایههای مالیاتی مورد توجه در قوانین مالیاتی کشور شامل دارایی، درآمد و مصرف است.
به عبارت دیگر اشخاص به دلیل تملک دارایی (نظیر ارث)، اخذ درآمد (نظیر حقوق) و یا مصرف (مالیات بر ارزش افزوده خرید کالا و خدمات) مشمول پرداخت مالیات خواهند شد.
دو پایه دارایی و درآمد در قانون مالیاتهای مستقیم و پایه مصرف در قانون مالیات بر ارزش افزوده مطرح شده است.
مالیات بر درآمد را میتوان با توجه به معیارهای مختلفی طبقهبندی نمود. برای مثال انواع مختلف مالیات بر درآمد براساس نوع درآمد شامل مالیات بر درآمد املاک، مالیات بر درآمد حقوق، مالیات بر درآمد مشاغل، مالیات بر درآمد شرکتها و مالیات بر درآمد اتفاقی است.
درصورتیکه شخص پرداختکننده مالیات از نقطه نظر شخص حقیقی یا حقوقی در نظر گرفته شود، اشخاص حقیقی یا حقوق بگیر هستند که در این صورت مشمول مالیات حقوق خواهند بود و یا اینکه کسب و کار خود را در قالب یک شغل اداره مینمایند که مشمول مالیات بر درآمد مشاغل میشوند.
همچنین درصورتیکه شخصی نسبت به اداره کسب و کار خود در قالب یک شخصیت حقوقی و شرکت اقدام نماید، مالیات کسب و کار مربوطه در حوزه مالیات بر درآمد شرکتها قرار خواهد گرفت.
مالیات بر درآمد املاک و اتفاقی نیز ممکن است برای کلیه اشخاص اعم از حقیقی یا حقوقی اتفاق افتد. آنچه درخصوص مالیات بر درآمد حائز اهمیت است، نرخ مالیات است.
به عبارت دیگر سقف مالیات بر درآمد اشخاص حقیقی صاحبان مشاغل ۲۵ درصد است. حال آنکه با توجه به بودجه سال ۱۴۰۰ نرخ مالیات بر درآمد اشخاص حقوق بگیر در هفت طبقه به صورت تصاعدی با نرخهای صفر، ۱۰، ۱۵، ۲۰، ۲۵، ۳۰ و ۳۵ درصد تعیین شده است.
با توجه به منشور حقوق مودیان مالیاتی تهیه شده توسط سازمان امور مالیاتی که بر رعایت انصاف، عدالت و پرهیز از هرگونه تبعیض اشاره دارد، این سوال در میان حقوق بگیران مطرح است که چرا سقف نرخ مالیات بر درآمد اشخاص حقوق بگیر از نرخ مالیات بر درآمد صاحبان مشاغل و یا شرکتها بیشتر است.
این درحالیاست که نرخ مالیات بر درآمد اشخاص حقوقبگیر در سال ۱۳۹۹ در پنج طبقه به صورت تصاعدی صفر، ۱۰، ۱۵، ۲۰ و ۲۵ درصد بوده است.
شایان ذکر است به رغم آنکه صاحبان مشاغل و شرکتها ریسک بالاتری از بابت اداره کسب و کار متحمل میشوند، لیکن نرخ بسیار پایین فرار مالیاتی در گروه حقوق بگیران میبایست مورد تامل قرار گیرد.
با توجه به توضیحات مطروحه پیشنهاد میشود جهت ایجاد حس رعایت انصاف و عدالت، سقف نرخ مالیات بر درآمد حقوق برای سالهای آتی ۲۵% مد نظر قرار گرفته (با توجه به تصویب قانون بودجه سال جاری و عدم عنایت نمایندگان محترم مجلس شورای اسلامی به مورد یادشده، تغییر نرخ مذکور بعید مینماید) و جهت افزایش وصولیهای مالیاتی بر روشهای جلوگیری از فرار مالیاتی تاکید شود.