مستاجر یک ملک تجاری، مدت زمانی را در یک ملک برای فعالیت صرف می کند و شهرت یا مشتریان خاصی را پیدا می کند. بنابراین مالک نمی تواند بدون رضایت وی، درخواست تخلیه ملک را بخواهد، مگر در شرایط خاص.
در این مطلب از تیتر یک آنلاین، توضیحاتی درباره حق کسب و پیشه یا تجارت خواهیم داشت! با ما همراه باشید. حق کسب و پیشه یا تجارت به این معنی است که مالک نمی تواند پس از پایان یافتن مدت قرارداد مستاجر را مجبور به تخلیه مکان تجاری کند، بلکه قرارداد به صورت خودکار تمدید می شود.
در واقع مستاجر تا هر زمان که بخواهد می تواند ملک را در اجاره خود نگه دارد و اگر مالک به یکی از سه دلیل زیر بخواهد قرارداد را به اتمام برساند، باید مبلغی تحت عنوان حق کسب و پیشه یا تجارت به مستاجر بپردازد. این مبلغ در واقع ارزش اعتبار و شهرتی است که مستاجر طی مدت قرارداد برای محل تحت اجاره ی خود کسب کرده است. اما سه دلیلی که مالک به موجب آن ها می تواند به قرارداد خاتمه دهد، به این شرح است:
- اگر مالک بخواهد ملک را تخریب یا بازسازی کند.
- اگر مالک بخواهد از آن ملک برای سکونت خود یا خویشاوندان نزدیک خود استفاده کند.
- اگر مالک برای شغل خود به آن ملک نیاز داشته باشد.
نکته مهمی که در قانون سال 1356 شمسی وجود داشت آن است که برای ایجاد حق کسب و پیشه یا مهارت نیاز نبود در قرارداد چنین حقی درج شود؛ بلکه به محض اینکه قرارداد اجاره منعقد می شد، به صورت خودکار چنین حقی برای مستاجر لحاظ می شد.
توجه داشته باشید سرقفلی در واقع همان حق کسب مربوط به قانون سال 1356 شمسی است که با تغییراتی همراه شده است. این تغییرات به شرح زیر است:
- سرقفلی بر خلاف حق کسب و پیشه یا مهارت به صورت خودکار قرارداد اجاره را تمدید نمی‌کند. بنابراین بعد از اتمام مدت قرارداد در صورتی که مستأجر با مالک به توافق نرسد، باید ملک را تخلیه کند.
- حق سرقفلی بر خلاف حق کسب و پیشه یا مهارت به صورت خودکار ایجاد نمی‌شود، بلکه باید هنگام عقد قرارداد، مالک و مستاجر در این موضوع با هم توافق کنند. بنابراین در صورت عدم توافق در هنگام عقد قرارداد، عملا مستاجر هنگام تخلیه نمی‌تواند ادعایی داشته باشد.
