جایگاه تعارف، رودربایستی و غلو در روزنامه نگاری

رسول انصاری منش / دانشجوی کارشناسی ارشد مدیریت رسانه

تیتر یک آنلاین – تعارف، رودربایستی و غلو همگی به عنوان نوعی از سبک نوشتاری در روزنامه نگاری وجود دارند، اما استفاده نامناسب از آن‌ها می‌تواند منجر به تضعیف کیفیت و قابلیت اعتماد یک مطلب شود.
«تعارف» یا کلیشه‌های رایج مشکلات و ایرادهای روزنامه نگاری مانند «غلو در نوشتار» و «رودربایستی» به مصرف بیش از حد و بدون تفکر و انتقاد می‌گویند. استفاده مکرر از تعارف‌ها در یک مطلب، موجب عدم جذب مخاطب و خستگی و ناامیدی او از خواندن مطلب می‌شود. برای جلوگیری از استفاده نامناسب از تعارف‌ها، روزنامه‌نگاران باید در هنگام نوشتن مطلب، تمرکز خود را بر روی ایده‌ها و محتوای خلاقانه و جذاب مطلب قرار دهند.
البته حتما تعداد قابل توجهی از رویداد‌نگاران و تحلیلگران با استفاده از «غلو»، سعی در بررسی و تفسیر رویدادها با توجه به مبانی اخلاقی و اصول قانونی و سیاسی دارند. اما استفاده نامناسب از آن و یا رودربایستی بیش از حد، می‌تواند منجر به بی‌طرفی ناکارآمد یا حتی تحریف در واقعیت های جامعه شود. بنابراین روزنامه‌نگاران باید در هنگام استفاده از «غلو» و یا اجبار به «رودربایستی»، اصول و قوانین را رعایت کرده و به جای تحریف واقعیت‌ها، با تفکر دقیق و انتقادی به بررسی و تحلیل رویدادها بپردازند.
«غلو» در روزنامه نگاری به معنای تهاجم به مفاهیم و افراد و انتقال اخبار بدون تحقیق و بررسی دقیق است. استفاده نامناسب از غلو می‌تواند باعث ناراحتی افراد و افزایش اخبار جعلی و گمراه‌کننده شود که در نهایت موجب قصور در انجام وظیفه رسانه ای خواهد بود.
چنانچه می پذیریم که چاپلوسی، بی ادبی و اغراق از انواع سبک های نوشتاری است که در روزنامه نگاری وجود دارد، اما استفاده نامناسب از آنها هم می تواند کیفیت و اعتبار یک قطعه نوشتاری را تضعیف کند.
چاپلوسی در روزنامه نگاری به استفاده بیش از حد و غیرانتقادی از کلیشه ها اشاره دارد. استفاده مکرر از عبارات رایج در یک مقاله می تواند منجر به عدم درگیری و خستگی خواننده شود. برای جلوگیری از استفاده نامناسب و تکراری از مطالب رایج، روزنامه نگاران باید هنگام نوشتن مقالات خود بر ایده های محتوایی خلاقانه و جذاب تمرکز کنند.
همچنانکه گاها دیده می شود روزنامه نگاران و تحلیلگران در سطوح مختلف، برای بررسی و تفسیر وقایع بر اساس اصول اخلاقی و قانونی از بی ادبی استفاده می کنند. اما استفاده نابجا از بی ادبی می تواند منجر به ناکارآمدی و یا حتی افزایش ناامنی در جامعه شود. به همین دلیل در این جا هم به خبرنگاران توصیه می شود که باید در بهره گیری از «بی ادبی» اصول و قوانین را رعایت کنند و به جای تحریف واقعیات، رویدادها را با تفکری دقیق و انتقادی بررسی و تحلیل کنند.

خط قرمز نامرئی

در کل وقایع نگاری و تحلیل های خبری، حرکت بر روی یک خط قرمز نامرئی ست که بسته به شرایط و البته وجدان و انصاف روزنامه نگار و خبرنگار شرایط محتوای تولیدی را به روش های گوناگونی تغییر دهد و همانطور که می تواند باعث عروج اخلاقی و نماینگر صداقت و راستی نویسنده گردد، این امکان وجود دارد که روایتگر سقوط اخلاقی، انسانی و وجدانی نگارنده هم باشد.