همه افراد حقیقی و حقوقی به‌نوبه خود تکلیف به پرداخت مالیات دارند، اما این به این معنی نیست که در حال پرداخت مالیات تکلیفی هستند. مالیات تکلیفی نوعی روش اخذ مالیات است که استفاده کلمه «تکلیفی» در آن بسیاری را در تعریف آن دچار گمراهی می‌کند. با پرشین تکس همراه باشید تا به شما بگوییم که مالیات تکلیفی چیست؟
مالیات تکلیفی چیست؟
مالیات تکلیفی یا (WHT (Withholding taxes به مالیاتی گفته می‌شود که وظیفه پرداخت آن به سازمان امور مالیاتی بر عهده فرد دیگری غیر از فرد پرداخت‌کننده آن قرار دارد. به طور مثال، مالیات حقوق نوعی مالیات تکلیفی است که از حقوق کارگر کسر می‌شود اما توسط کارفرما به سازمان امور مالیاتی پرداخت می‌شود.این مثال ساده به میزان بسیاری شما را با مالیات تکلیفی آشنا می‌کند، اما این روش اخذ مالیات، انواع مختلفی دارد که در ادامه آن‌ها را می‌خوانید.
انواع مالیات تکلیفی کدام است
تهیه لیست کاملی از انواع مالیات تکلیفی کار چندان آسانی نیست، اما با استناد به همان قاعده اصلی مالیات تکلیفی تا حدودی می‌توان به یک لیست کلی از انواع مالیات تکلیفی رسید؛ مالیاتی که از سوی شخص دیگری غیر از پرداخت‌کننده به سازمان امور مالیاتی پرداخت می‌شود. لیست معروف‌ترین انواع مالیات تکلیفی را در زیر می‌بینید؛
انواع مالیات تکلیفی
- مالیات بر درآمد حقوق
- مالیات بر درآمد اجاره
- مالیات بر درآمد حق‌الوکاله
- مالیات بر درآمد اشخاص حقیقی و حقوقی خارج از ایران
- مالیات بر نقل‌وانتقال سهام
- مالیات بر ارزش افزوده
البته که به این لیست انواع دیگری از مالیات‌ها را نیز می‌توان اضافه کرد، اما لیست بالا معروف‌ترین انواع مالیات تکلیفی هستند. برای روشن‌تر شدن بهتر مالیات تکلیفی، دو مورد معروف مالیات تکلیفی، یعنی مالیات بر درآمد حقوق و مالیات بر درآمد اجاره املاک را توضیح بیشتری می‌دهیم.
مالیات تکلیفی حقوق
معروف‌ترین مالیات تکلیفی و منفورترین مالیات بین حقوق‌بگیران، مالیات تکلیفی حقوق است. کارفرمایان موظف‌اند هنگام پرداخت حقوق کارکنان خود، مالیات بر درآمد حقوق را از آن کسر کرده و در موعد مقرر به سازمان امور مالیاتی پرداخت کنند. در اصل، این مالیات که از حقوق کارکنان کسر شده است، باواسطه، توسط کارفرمای آن‌ها به سازمان امور مالیاتی پرداخت می‌شود و خود کارکنان در پرداخت آن نقشی ندارند.
مالیات تکلیفی اجاره املاک
در مورد مالیات تکلیفی اجاره املاک یک نکته بسیار مهم وجود دارد و آن این است که تنها از املاکی مالیات تکلیفی اجاره املاک دریافت می‌شود که توسط یک شخص حقوقی به اجاره رفته‌اند. درواقع اشخاص حقوقی‌ای که ملک اجاره‌ای در اختیاردارند، موظف‌اند مالیات بر درآمد اجاره املاک صاحب‌خانه خود را هرماه به سازمان امور مالیاتی پرداخت و رسید آن را به صاحب‌ملک خود تقدیم کنند.
طبیعی است که اگر ملک خود را به اشخاص حقیقی اجاره داده باشید، پرداخت مالیات بر درآمد اجاره املاک آن سالیانه و مستقیماً توسط خود شما انجام می‌شود و پرداخت آن به‌صورت مالیات تکلیفی منتفی است.
جرائم عدم پرداخت مالیات تکلیفی
همان‌طور که مشخص شد، برخی از افراد موظف به دریافت مالیات تکلیفی و پرداخت آن به سازمان امور مالیاتی هستند. در قانون برای عدم انجام این وظیفه جرائم و مجازاتی در نظر گرفته‌شده است. پیش‌فرض قانون در موارد عدم پرداخت مالیات تکلیفی، عدم پرداخت آن توسط فرد واسط است.
در حقیقت چه شما مالیات تکلیفی را از مؤدی دریافت کرده باشید و چه دریافت نکرده باشید، در صورت عدم پرداخت آن به سازمان امور مالیاتی به‌اندازه مؤدی مقصر بوده و مشمول پرداخت جریمه خواهید بود.
عدم پرداخت به‌موقع مالیات تکلیفی، مشمول جریمه‌ای معادل 10 درصد میزان مالیات پرداخت‌نشده است. علاوه بر این به ازای هرماه دیرکرد 2.5 درصد به این میزان افزوده می‌شود. همان‌طور که می‌بینید، این میزان در ارقام بالا، مبلغ قابل‌ملاحظه‌ای می‌شود.
در کنار این‌ها در صورت شکایت سازمان امور مالیاتی، ممکن است به مجازات درجه ششم که شامل شش ماه تا 2 سال حبس تعزیری و بسیاری چیزهای دیگر است نیز محکوم شوید.
چگونه مالیات تکلیفی را به مطمئن‌ترین شکل ممکن پرداخت کنیم
همان‌طور که خواندید، اندکی غفلت در پرداخت مالیات تکلیفی کافی است تا مشمول جرائم آن از سوی سازمان امور مالیاتی شوید. چه بسیار افرادی که پس از موعد سالیانه پرداخت مالیات خود، به دلیل عدم پرداخت مالیات تکلیفی، از سوی سازمان امور مالیاتی مجبور به پرداخت هزینه‌های سنگین به‌عنوان جریمه می‌شوند.
